Tag: waterbeheer

Klimaatseffecten voor de landbouw

De Stichting Toegepast Onderzoek Waterbeheer (STOWA) vroeg mij een presentatie te geven op de vierde gebruikersdag van Waterwijzer Landbouw (WWL). Dat is een instrument voor het berekenen van landbouwopbrengsten als gevolg van hydrologische veranderingen. Op 2 juni 2022 presenteerde ik de resultaten van onderzoek voor een publiek van met name hydrologen, maar ook bodemkundigen, waterbeheerders, omgevingsmanagers en landbouwdeskundigen.

Het onderzoek richt zich op praktijktoepassingen en maatregelen om klimaatseffecten op te vangen voor de zandgronden van Friesland. De resultaten van WWL-regionaal laten zien dat er fors meer droogteschade ontstaat in 2050 door klimaatverandering. De scenario’s met regionale waterconservering en lokale maatregelen zorgen voor een vermindering van deze landbouwschade. De effecten van verschillende hydrologische maatregelen zijn inzichtelijk gemaakt op zowel bedrijfsniveau als gebiedsniveau, en aan alle belanghebbenden: waterschap en provincie, agrariërs en gebiedscorporaties en terreinbeherende organisaties.

Dit onderzoek maakt deel uit van een onderzoeksprogramma in samenwerking met Provincie Fryslan, Wetterskip Fryslan, Wageningen UR – Livestock Research, Van Hall – Larenstein, Antea Group en Royal Haskoning DHV. Badus Bodem & Water is binnen dit onderzoek verantwoordelijk voor de beoordeling van hydrologische scenario’s en het berekenen van landbouwopbrengsten.

Droogteschade op de Friese zandgronden berekend met Waterwijzer Landbouw – Regionaal.

Droogte in Nederland

Voor het 3e jaar op rij droogte in Nederland. Een beetje regen in de weersverwachting voor komend weekend verandert daar weinig aan. Vooral op de zandgronden is het tekort al nijpend: de gewasgroei is beperkt, beken vallen droog en de natuur snakt naar een beetje water. Het klimaat verandert en we hebben geen invloed op het weer, maar we kunnen ons wel aanpassen aan langere periodes met droogte. Hoe? Een paar oplossingen, op verschillende niveaus:

  • Privé: zuiniger omgaan met drinkwater. Geen tuintjes besproeien met bronwater uit de kraan, maar met regenwater uit een regenton. En accepteren dat een groen gazon soms een beetje geel kleurt.
  • Landbouw: water vasthouden zo lang het kan, omslag maken naar gewassen die een beetje droogte aankunnen. In het vroege voorjaar accepteren dat het land een beetje natter blijft en daarna profiteren van de toegenomen fotosynthese.
  • Waterbeheer: Nederland anders inrichten. Niet alle regen die valt meteen afvoeren, maar zo lang mogelijk vasthouden. Grondwatervoorraden herstellen door een minder intensief ontwateringsstelsel met ondiepere sloten en greppels . Veranderingen in het weer opvangen met een robuuster watersysteem dat zowel droge als natte perioden aan kan.
Gemiddeld neerslagtekort in Nederland op 17 mei 2020 (bron: KNMI).

Waterwijzer Landbouw

Wageningen Environmental Research (WEnR, het voormalige Alterra) ontwikkelt de Waterwijzer Landbouw (WWL), een instrument voor het bepalen van gewasopbrengsten als gevolg van hydrologische veranderingen. Deze veranderingen kunnen worden veroorzaakt door waterbeheer, herinrichtingsprojecten, (drink)waterwinningen of het klimaat. De Waterwijzer Landbouw geeft een reproduceerbare inschatting van droogte-, nat- en zoutschade en moet de verouderde maar nog steeds gebruikte HELP-tabellen vervangen.

Joris Schaap is betrokken bij de ontwikkeling van WWL, waarbij zijn kennis van de agrarische praktijk en onverzadigde zone van pas komt om de schadefuncties te kwantificeren. Joris richt zich op de verdamping van akkerbouwgewassen, groeistadia en het omzetten van akkerbouwmatige beslismomenten naar modelmatige parameterisatie in het model Soil, Water, Atmosphere and Plant (SWAP).

Droogteschade bij suikerbieten in de Noordoostpolder tijdens de droge zomer van 2018

De Waterwijzer Landbouw wordt dé nieuwe standaard voor het bepalen van landbouwschade in Nederland en is gemaakt voor waterbeheerders, beleidsmakers, landbouw- en natuurorganisaties, adviesbureaus en andere partijen die in het landelijk gebied werken. Meer informatie kunt u vinden op de website van WWL.

Presentatie Limburgs Gouvernement: Limburg Waterproof

De Provinciale Staten van Limburg nodigden mij uit om 14 september 2016 een presentatie te geven voor de thema-avond ‘Limburg Waterproof’. Bedoeld om statenleden, (waterschaps-)bestuurders, beleidsmedewerkers en landbouw-organisatie LLTB te informeren over klimaatverandering en consequenties voor het waterbeheer, naar aanleiding van de extreme wateroverlast in afgelopen juni. Tussen weerman Gerrit Hiemstra (Weather Impact BV) en Ger Driessen (voorzitter  Waterschap Peel en Maasvallei) hield ik mijn betoog over de impact van klimaat op waterbeheer en landbouw in te toekomst. Een interessante avond met veel interactie tussen bevlogen experts, politici en agrariërs. Zie hieronder mijn presentatie:

Presentatie Limburg Waterproof – Joris Schaap

Mogelijk gemaakt door WordPress & Thema gemaakt door Anders Norén