Tag: klimaat

Klimaatseffecten voor de landbouw

De Stichting Toegepast Onderzoek Waterbeheer (STOWA) vroeg mij een presentatie te geven op de vierde gebruikersdag van Waterwijzer Landbouw (WWL). Dat is een instrument voor het berekenen van landbouwopbrengsten als gevolg van hydrologische veranderingen. Op 2 juni 2022 presenteerde ik de resultaten van onderzoek voor een publiek van met name hydrologen, maar ook bodemkundigen, waterbeheerders, omgevingsmanagers en landbouwdeskundigen.

Het onderzoek richt zich op praktijktoepassingen en maatregelen om klimaatseffecten op te vangen voor de zandgronden van Friesland. De resultaten van WWL-regionaal laten zien dat er fors meer droogteschade ontstaat in 2050 door klimaatverandering. De scenario’s met regionale waterconservering en lokale maatregelen zorgen voor een vermindering van deze landbouwschade. De effecten van verschillende hydrologische maatregelen zijn inzichtelijk gemaakt op zowel bedrijfsniveau als gebiedsniveau, en aan alle belanghebbenden: waterschap en provincie, agrariërs en gebiedscorporaties en terreinbeherende organisaties.

Dit onderzoek maakt deel uit van een onderzoeksprogramma in samenwerking met Provincie Fryslan, Wetterskip Fryslan, Wageningen UR – Livestock Research, Van Hall – Larenstein, Antea Group en Royal Haskoning DHV. Badus Bodem & Water is binnen dit onderzoek verantwoordelijk voor de beoordeling van hydrologische scenario’s en het berekenen van landbouwopbrengsten.

Droogteschade op de Friese zandgronden berekend met Waterwijzer Landbouw – Regionaal.

Hydrologisch onderzoek Savendonk

ARK Natuurontwikkeling is aanjager van wilde natuur. ARK werkt onder de noemer ‘Brabants Goud in Het Groene Woud’ onder meer aan het realiseren van het Natuurnetwerk Brabant. In 2019 heeft ARK gronden verworven in het Geelders-boscomplex ten oosten van Boxtel: het projectgebied ‘Savendonk’. Dit wil ARK omvormen tot hoogwaardige natuur met leembosontwikkeling. 

Figuur 1. De Leemskuilen in het projectgebied Savendonk is nu nog in gangbaar agrarisch gebruik, maar kan in de toekomst uitgroeien tot hoogwaardige natuur met bijzondere flora en fauna.

ARK vroeg Badus Bodem & Water de waterhuishouding en bodemsamenstelling van het gebied te onderzoeken. Deze (geo)hydrologische studie is belangrijk om de huidige situatie qua bodem en water te kennen en maatregelen te bepalen die nodig zijn om natuur te herstellen. Grondboringen met pH-metingen van het bodemvocht wezen uit dat de ondergrond kalkrijk is en daarmee geschikt voor de vorming van leembossen (zie figuur 2). Daarnaast bleek dat de leemlaag in de ondergrond bepalend is voor de (lokale) grondwaterstroming. Het grondwater zakt nu te diep weg voor de ontwikkeling van natte natuur.

Badus Bodem & Water ontwierp een inrichtingsplan met maatregelen om de verdroging op te heffen, zodat bijzondere flora en fauna terug kan keren en een ecologische verbinding ontstaat tussen boscomplex De Geelders en het Dommeldal. Het plan en de bevindingen uit het onderzoek vormen voor ARK de basis voor behoud en herstel van de natuur in dit gebied.

Figuur 2. Het perceel van de Leemskuilen van figuur 1 is onderzocht met een profielboring tot 250 cm diepte. De figuur toont de aangetroffen bodemhorizonten, de gemiddelde hoogste en laagste grondwaterstand (GHG en GLG) en de pH-metingen van het bodemvocht. Het bodemvocht in het 55 cm dikke esdek is zwak zuur van aard, het grondwater heeft een neutrale zuurgraad. Voor de ontwikkeling van leembossen voldoet deze locatie qua zuurgraad, de grondwaterstanden zijn echter nog te diep. Met hydrologische maatregelen kan deze verdroging voorkomen worden, zodat leembossen hier terug kunnen keren.

Grondwatervoorraad raakt in hoog tempo uitgeput

Op de website van BNR een korte samenvatting van mijn interview op de radio over grondwater in warme regio’s:

‘In India, Zuid- Spanje en Californië is de landbouwsector zo groot is geworden dat er meer water wordt gebruikt dan erbij komt. Daardoor daalt de grondwaterstand en nemen die vooraden sterk af.’

Klimaatverandering kan ook kansen bieden aan boeren

Dagblad De Limburger schreef een kort artikel naar aanleiding van mijn presentatie voor de Limburgse Staten. Ik betoogde dat klimaatverandering niet alleen negatief uitpakt door bijvoorbeeld hevige neerslag, maar ook kansen biedt door een langer groeiseizoen en daarmee een hogere opbrengst. Lees het artikel hier.

Mijn uitspraak op de website van De Limburger (bron: www.limburger.nl).

 

Presentatie Limburgs Gouvernement: Limburg Waterproof

De Provinciale Staten van Limburg nodigden mij uit om 14 september 2016 een presentatie te geven voor de thema-avond ‘Limburg Waterproof’. Bedoeld om statenleden, (waterschaps-)bestuurders, beleidsmedewerkers en landbouw-organisatie LLTB te informeren over klimaatverandering en consequenties voor het waterbeheer, naar aanleiding van de extreme wateroverlast in afgelopen juni. Tussen weerman Gerrit Hiemstra (Weather Impact BV) en Ger Driessen (voorzitter  Waterschap Peel en Maasvallei) hield ik mijn betoog over de impact van klimaat op waterbeheer en landbouw in te toekomst. Een interessante avond met veel interactie tussen bevlogen experts, politici en agrariërs. Zie hieronder mijn presentatie:

Presentatie Limburg Waterproof – Joris Schaap

Mogelijk gemaakt door WordPress & Thema gemaakt door Anders Norén